Qərbi Azərbaycan Xronikası: "Kitabi-Dədə Qorqud"da Oxçuoğlunun adı etnotoponim kimi qeyd olunub"

Bu gün Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti veriliş efirə gedib.

Jurnalist Rufik İsmayılovun müsahibi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Tarix və Etnologiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Nailə Hüseynova olub.

O, Qərbi Azərbaycanın Şörəyel mahalının Amasiya rayonunun Oxçuoğlu kəndindən söhbət açıb. Bildirib ki, ata-baba yurduna dair uşaqlıq xatirələri heç vaxt onu tərk etməyib. Kəndin tarixindən və mədəniyyətindən danışan alim vurğulayıb ki, "Kitabi-Dədə Qorqud"da Oxçuoğlunun adı etnotoponim kimi qeyd olunub.

Nailə Hüseynova ümumən Qərbi Azərbaycanın, o cümlədən Şörəyel mahalının tarixən acı tale yaşadığını, soydaşlarımızın müxtəlif məhrumiyyətlər və zülmlərlə rastlaşdığını qeyd edib. O bildirib ki, yalnız ötən əsrin 1905, 1918, 1988-ci illərində deyil, XIX əsrin sonlarında da Oxçuoğlu kəndinə ermənilər tərəfindən dəfələrlə basqınlar olub və yerli əhali öz evlərindən didərgin salınıb.

Alim Qanlıcanın dərəsi deyilən ərazidən Oxçuoğluna edilən erməni hücumları barədə yaşlı nəsillərdən və öz valideynlərindən eşitdiklərini dilə gətirib. Bildirib ki, 1813-cü ilin "Gülüstan", 1828-ci ilin "Türkmənçay" müqavilələrindən sonra Qərbi Azərbaycana və Şörəyel mahalına ermənilərin kütləvi köçü başlayıb. Bu isə tədricən yerli azərbaycanlıların sıxışdırılması ilə nəticələnib.

Nailə Hüseynova qeyd edib ki, ermənilərin azərbaycanlılara qarşı ayrı-seçkiliyi sonralar dövlət siyasətinin bir hissəsinə çevrilib və soydaşlarımız etnik təmizləmələrə, deportasiyalara, hətta soyqırımlara məruz qalıblar. Bu hadisələrin kulminasiya nöqtəsi isə 1988-ci ilə təsadüf edib. Həmin dövrdə ümumilikdə Qərbi Azərbaycan ərazisindən bütün soydaşlarımız zorla köçürülüb və fiziki-mənəvi işgəncələrə məruz qalıblar.

Qərbi Azərbaycan İcmasının yaradılmasına, bu istiqamətdə atılan addımlara toxunan N.Hüseynova deyib ki, bir alim kimi İcmanın fəaliyyətinə hər zaman dəstək olmağa çalışır. O, Moskva arxivində İrəvana aid xəritə saxlanıldığına diqqət çəkərək, bu tarixi əhəmiyyətli materialı Azərbaycana gətirmək istədiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, Qərbi Azərbaycana qayıdışı sürətləndirmək üçün həqiqətlərimizi dünya ictimaiyyətinə çatdırmalı, beynəlxalq hüququn prinsiplərindən yararlanmalıyıq.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi "XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin", - fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

Ətraflı Baku TV-nin süjetində: