Korgeneral İsmail Hakkı Pekin: "Zengezur Koridoru mutlaka açılacak"

Son günler Rusya'nın Zengezur Koridoru'nun açılması konusunda Azerbaycan'ı desteklemesi İran'ın itirazlarına sebep oldu.

Oxu.Az'a bu itirazın sebepleri ile ilgili konuşan Türkiye'nin Eski Genelkurmay İstihbarat Daire Başkanı emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin İran'ın Azerbaycan'ın güçlenmesinden korktuğunu belirtti:

"Azerbaycan İkinci Karabağ Savaşı zamanı kendi topraklarını işgalden kurtardıktan sonra 10 Kasım Üçlü Bildirisi imzalandı. Belgede tüm diğer konularla birlikte bölgede tüm ulaşım ve ticaret hatlarının açılması, aynı zamanda Nahçivan'ın Zengezur vasıtasıyla Azerbaycan'ın ana karası ile ulaşımının sağlanması belirtilmiştir. Müteakiben Azerbaycan ve Türkiye Şuşa Beyannamesi'ni imzalayarak bu ve diğer konularda birbirilerine tam desteklerini ifade ettiler. Zengezur Koridoru'nun açılması ile ticari ilişkilerde büyük değişiklikler ortaya çıkacak. Burada İran'ın esas korkusu ülkenin iç durumu ve ekonomik, siyasi ilişkileri ile bağlıdır. Tahran Zengezur Koridorunu kendisi için dezavantaj hesap etmekte ve onun açılması halinde Güney Kafkasya'dan ülkeye tehdit alacağını düşünmekte. Söz konusu meselede Rusya ile Türkiye'nin yaklaşımı hemen hemen aynıdır. Onlar da tüm ulaşım ve ticari yollarının açılmasını, ihracatın kolaylaşmasını istiyorlar. Şimdi Türkiye Orta Asya ile ticaretini İran ve Gürcistan üzerinden gerçekleştiriyor. Ancak Koridor'un açılması Azerbaycan'ın her anlamda konumunu güçlendirecektir. Resmi Bakü açık ve defaatle kendi niyetini, amacını, faaliyet yönlerini beyan etse de İran yine korkuyor. Ülkenin yeni Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin birkaç gün önce kırmızı çizgileri gündeme taşıması bu korkunun ve Rusya'nın son adımlarına karşı itirazın göstergesidir."

Emekli Korgeneral, görüş farklılıklarının İran ve Rusya arasında çok güçlü gerginliğe neden olmayacağını söyledi:

"Tahran ve Moskova arasında ortaya çıkan sorunun iki ülkenin birbirinden ayrılmasına sebep olacağını düşünmüyorum. Ancak tüm tarafların kabul edeceği formülün bulunacağına inanıyorum. Çünkü ortada doğal gaz ve petrolün taşınması, dünya pazarına çıkarılması konusu var. Onun için kısa zamanda barış antlaşması imzalanmalı, Zengezur Koridoru ve diğer yollar açılmalıdır. Zaman kaybetmeden uluslararası pazara çıkmak, "Bir kuşak, bir yol" projesini gerçekleştirmek gerekmektedir. Bu Rusya için de hayati önem taşımaktadır ve Moskova Güney Kafkasya'da yeni savaş istemiyor. Türkiye ve Azerbaycan üzerine düşen işlerin büyük kısmını yapmış durumda. Dahası Zengezur Koridoru Türkiye ve Irak'tan geçecek Kalkınma Yolu Koridoru ile birleştirilecek. Koridor'un açılması ekonomik canlanmaya sebep olacağı için ülkemizin terörle mücadelesine olumlu etki gösterecek. İran gibi Türkiye ve Azerbaycan da BRICS'e üyelik başvurusunda bulundu. Sorunlar var, ama böyle adımlar onların çözümü bağlamında ek manevra alanı açmakta. Geçmişte olan sorunların bir kenara bırakılması ve herkesin üzerinde uzlaşacağı çözümün bulunması mümkün. Ne zaman olacağını söyleyemesekte karşıdan büyük savaş geliyor, herkes tarafını, safını seçiyor ve tüm dünya buna hazırlanıyor. Bu sebepten biz de sorunlarımızı çözmeli, gücümüzü arttırmalıyız."

Pekin, Zengezur Koridoru'nun açılmasının tarihi zorunluluk olduğunu vurguladı:

"Türkiye, Rusya ve Azerbaycan'ın Zengezur Koridoru konusunda aynı fikirde olması çok önemlidir. Ancak İran'ın buradan kendisi için çıkarsamalar yaparak rotasını tamamen Batı'ya doğru değişeceyine inanmak doğru değil. Görüşmeler mümkündür, çünkü diplomasi her zaman denge üzerine kuruluyor. Türkiye, Azerbaycan ve Rusya söz konusu meseleyle bağlı çabalarını arttırmalıdır. Şu anda Zengezur Koridoru'nun güç yoluyla açılması hamlesi bölgede tüm dengeyi altüst ede ve dış tehlike karşısında zayıflatabilir. Bu sebepten sorunlar diplomasi yolu ile çözülmelidir. Sorunların çözülme süresi uzanabilir, ancak Zengezur Koridoru mutlaka açılacaktır. Bunu aksatmak mümkün, ama hiç kimse açılmasını tamamen engelleyemez."

Söhrab İsmayıl